Thứ Bảy, 18 tháng 9, 2010

Bỏ lối "lên đồng" trong việc ra quyết sách

...
"Dân trí cao hơn, sao lại mê tín hơn?

Quản lí xã hội bằng pháp luật, làm trong sạch và lành mạnh xã hội là một việc đáng hoan nghênh. Song, khi ban ra các chính sách, nghị định quy định về một hiện tượng xã hội nào đó thì trước hết phải tìm hiểu cái căn nguyên sinh ra cái hiện tượng đó và đâu là đối tượng chính của nó.

Dễ thấy một điều rằng tệ nạn mê tín dị đoan chỉ sinh ra trong một xã hội mà trình độ dân trí còn thấp, con người ta không dám tin vào sức mạnh và năng lực của mình nên trở nên 'tha hoá,' theo cái nghĩa là chuyển niềm tin ấy sang một lực lượng khác bên ngoài bản thân; lực lượng ấy thường là một sức mạnh siêu nhiên bí ẩn nào đó được cho là có tác dụng chi phối đời sống, vận mệnh của chính mình.

Xã hội càng phát triển, dân trí càng cao, hiểu biết về thế giới càng lớn thì sự 'tha hoá' ấy càng giảm, người dân càng bớt mê tín dị đoan hơn.

Song không chỉ có vậy. Thực tiễn đời sống hiện nay dường như đang chứng minh điều ngược lại. Đời sống người dân rõ ràng cao hơn trước, dân trí chắc chắn cũng được nâng cao hơn xưa rất nhiều. Sự phát triển của khoa học kĩ thuật, sự phổ cập internet, sự phát triển của truyền thông báo chí khiến lượng thông tin và kiến thức của người dân, hiểu biết của người dân về thế giới tăng cao và phát triển mạnh mẽ. Nhưng dường như người dân Việt Nam hiện nay đang ngày càng trở nên mê tín hơn bao giờ hết. Vậy còn nguyên nhân gì nữa?
Giới làm ăn buôn bán rất tin vào thần may rủi, vào bói toán, vào ngày đẹp, giờ đẹp, số điện thoại đẹp, biển số xe đẹp,.. Ảnh minh họa
Không nghi ngờ gì nữa, mặc dù dân trí được nâng lên, người dân được tiếp cận với lượng thông tin khổng lồ, hiểu biết về thế giới tăng vượt bậc, song trong vấn đề mê tín dị đoan đang bàn đến ở đây, còn một nguyên nhân tối quan trọng nữa chưa được giải quyết: đó là người dân cảm thấy bất an, không được bảo vệ đầy đủ.

Đó là sự bảo vệ của luật pháp, sự bảo vệ của công bằng, của sự minh bạch trong tất cả các hoạt động học tập, lao động, làm ăn, trong tất cả các sinh hoạt hàng ngày của đời sống xã hội. Nói cách khác, đó là sự bảo vệ của một xã hội minh bạch, được quản lí trên cơ sở pháp quyền.

Sự bất an đó thường là của hai đối tượng chủ yếu sau đây trong xã hội: thứ nhất là những người có thân phận 'nhỏ bé,' theo nghĩa là những người nghèo, cố gắng nhiều nhưng vẫn không thoát ra khỏi cái nghèo, kết hợp với trình độ hiểu biết thấp. Họ dựa vào bói toán, mê tín như là một sức mạnh bên ngoài đến giúp đỡ đồng thời như là một sự an ủi cho cuộc sống còn nhiều khổ đau vất vả của chính mình; đối tượng này thường là ở nông thôn.

Nhưng quan trọng hơn, còn có đối tượng thứ hai, đó chính là tầng lớp giàu có, cụ thể hơn, đó là lớp quan chức và giới làm ăn, buôn bán. Việc kiếm tiền không dựa trên năng lực mà dựa trên quyền lực, chức vị là lí do chính khiến cho giới quan chức trong bộ máy chính quyền tìm đến với bói toán, mê tín với mong muốn các lực lượng siêu nhiên đó bảo vệ cho cái ghế quyền lực và cái tài sản bất chính của mình.

Việc làm ăn kinh doanh buôn bán không dựa trên các mối quan hệ lành mạnh mà bị chi phối bởi những quan hệ ngầm, những bước đi lắt léo của một xã hội còn thiếu minh bạch, luật thì cả rừng nhưng tất cả là luật rừng, là lí do chính khiến giới làm ăn buôn bán phải tin và rất tin vào thần may rủi, vào bói toán, vào ngày đẹp, giờ đẹp, số điện thoại đẹp, biển số xe đẹp,...

Dễ thấy một điều là người dân bình thường, với giả thiết là có một trình độ dân trí bình thường trong xã hội, và làm ăn một cách chân chính, tâm không bị chi phối bởi lo lắng về những hành động mờ ám, những khoản thu mờ ám,... thì rất ít khi tin vào bói toán, cầu cúng.
...

- Sent using Google Toolbar"

Không có nhận xét nào: