COVID có thể sẽ chuyển từ đại dịch sang dịch bệnh lưu hành - nhưng điều đó có nghĩa là gì?

Hầu hết mọi người đều tự hỏi khi nào và làm thế nào đại dịch (pandemic) COVID sẽ kết thúc và vẫn chưa có câu trả lời dễ dàng.

Các nhà khoa học dự đoán COVID sẽ trở thành bệnh dịch lưu hành (địa phương) (endemic) theo thời gian nhưng vẫn sẽ có những đợt bùng phát lẻ tẻ mà nó vượt ra khỏi tầm kiểm soát. Quá trình chuyển đổi từ pandemic sang endemic có thể sẽ diễn ra khác nhau ở các địa điểm khác nhau trên thế giới.

Con đường thông thường từ pandemic đến endemic trông như thế nào?

Theo thời gian và nhờ những nỗ lực y tế cộng đồng (từ đeo khẩu trang đến tiêm chủng), đại dịch này có thể biến mất giống như đạu mùa và bại liệt đã từng - hoặc nó có thể dần trở thành dịch (enpidemic).

Các yếu tố vật chủ, môi trường và vi rút kết hợp để giải thích tại sao một số vi rút là đặc hữu trong khi những vi rút khác là dịch.

Khi chúng ta xem xét vi rút SARS-CoV-2 gây ra COVID, chúng tôi thấy nó đang lây nhiễm sang vật chủ của con người mà không có khả năng miễn dịch trước đó.

Về môi trường, vi rút lây truyền tốt hơn trong môi trường lạnh, khô, đông người, tiếp xúc gần, hạn chế với hệ thống thông gió kém .

Mỗi loại virus đều có những đặc điểm riêng, từ tốc độ nhân lên của virus cho đến khả năng kháng thuốc. Các chủng COVID mới lây truyền nhanh hơn và gây ra các triệu chứng khác nhau.

Vi rút có nhiều khả năng trở thành pendemic nếu chúng trở nên thích nghi với môi trường địa phương và/hoặc có nguồn cung cấp vật chủ nhạy cảm liên tục. Đối với COVID, đây sẽ là những vật chủ có khả năng miễn nhiễm thấp hoặc bằng không.

Mất bao lâu để COVID-19 trở thành một căn bệnh lưu hành?

Hầu hết các chuyên gia sức khỏe cộng đồng hiện đồng ý rằng COVID vẫn tồn tại thay vì có khả năng biến mất như đậu mùa, ít nhất là trong một thời gian. Họ dự đoán số ca nhiễm sẽ trở nên tương đối ổn định trong nhiều năm với các xu hướng có thể xảy ra theo mùa và các đợt bùng phát nhỏ hơn thường xuyên.

Trên toàn cầu, con đường từ pandemic đến endemic sẽ là một con đường đầy sỏi đá. Tỷ lệ tiêm phòng sẽ bảo vệ nhiều người, nhưng vẫn có những người không hoặc không thể tiêm phòng. Khả năng miễn dịch cộng đồng (do tiêm chủng hoặc nhiễm trùng) sẽ đóng một vai trò quan trọng trong việc đảm bảo chúng ta tiến tới bệnh dịch Covid lưu hành địa phương.

Nó sẽ không giống nhau ở mọi nơi

Các quốc gia sẽ không bước vào giai đoạn lưu hành cùng lúc vì các yếu tố vật chủ, môi trường, vi rút có thể thay đổi bao gồm cả tỷ lệ tiêm chủng. Sự sẵn có và triển khai các mũi vắc xin tăng cường hàng năm hoặc theo mùa cũng sẽ định hình con đường này. Tỷ lệ bao phủ vắc-xin kém có thể cho phép vi-rút tiếp tục ở mức dịch bệnh (epidemic) lâu hơn. Ở một nơi mà khả năng miễn dịch suy giảm nhanh chóng và không có sẵn các mũi tiêm tăng cường, COVID có thể chuyển từ lưu hành trở lại thành dịch.

Điều quan trọng nhất mà chúng ta có thể làm để giúp đạt đến mức an toàn dịch lưu hành là tiêm chủng và tiếp tục tuân thủ các thực hành an toàn với CoVid. Bằng cách làm này, chúng ta bảo vệ chính mình, những người xung quanh và cùng nhau tiến tới giai đoạn lưu hành của vi rút. Nếu chúng ta không làm việc cùng nhau, mọi thứ có thể trở nên tồi tệ hơn rất nhanh và kéo dài sự kết thúc của đại dịch.