Chủ Nhật, 22 tháng 8, 2021

Covid-19: Có bao nhiêu biến thể, và chúng ta biết gì về chúng?

Tám biến thể đáng chú ý của SARS-CoV-2 đã được tìm thấy kể từ tháng 9 năm 2020

Alpha

Mặc dù ban đầu người ta cho rằng biến thể này có khả năng lây truyền cao hơn khoảng 70% so với coronavirus SARS-CoV-2 ban đầu (loại hoang dã), dữ liệu hiện nay cho thấy rằng nó có khả năng lây truyền cao hơn 30-40% so với bản gốc. 1

Nghiên cứu cho thấy hiệu quả của vaccin (hai liều) chống lại biến thể alpha là 74,5% với vắc-xin Oxford-AstraZeneca, 93,7% với vắc-xin Pfizer-BioNTech, 2 85.6% với vắc-xin Novavax,  và 100% với vắc-xin Moderna. Một nghiên cứu về vắc-xin Sputnik V cho thấy một số hoạt động trung hòa chống lại biến thể alpha bị giảm và Bộ Y tế Công cộng Thái Lan đã báo cáo rằng hai liều vắc-xin Sinovac có hiệu quả chống lại alpha từ 71-91%.

Beta

Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) đã liên kết beta với sự gia tăng 50% sự lây truyền nhưng mối lo lớn là bằng chứng mới về khả năng né tránh một số loại vắc xin hiện có.

Các nghiên cứu ban đầu chỉ ra rằng vắc-xin Pfizer có hiệu quả chống lại beta thấp hơn một chút (72-75%) so với chống lại SARS-CoV-2 loại hoang dã, nhưng cả Pfizer và Moderna đều nói rằng vắc-xin của họ vẫn có hiệu quả 95% đối với bệnh nặng và tử vong. Novavax (60%) và Johnson and Johnson (57%) kém hơn một chút. Và, trong khi các nghiên cứu ban đầu về vắc xin Oxford-AstraZeneca dường như cho thấy hiệu quả thấp đối với beta, dữ liệu thực tế được công bố vào ngày 23 tháng 7 cho thấy 82% hiệu quả trong việc ngăn ngừa bệnh nặng và tử vong do covid sau một liều vắc xin duy nhất. 

Nhà sản xuất của Sputnik V tuyên bố rằng nó "có hiệu quả cao" đối vớ beta, nhưng ít nhất một nghiên cứu đã ghi nhận sự giảm hoạt động trung hòa chống lại biến thể này. Dữ liệu về hiệu quả của Sinovac's CoronaVac còn thiếu, mặc dù các báo cáo từ Hồng Kông cho rằng mức độ bảo vệ đối với beta thấp hơn 70% so với loại hoang dã.

Gamma

Nghiên cứu cho thấy gamma có khả năng lây truyền cao hơn 1,7-2,4 lần so với SARS-CoV-2 kiểu hoang dã.

Một số nghiên cứu đã được thực hiện để xác định hiệu quả của vắc-xin covid chống lại biến thể gamma. Tuy nhiên, một báo cáo xem xét đợt bùng phát gamma giữa các nhân viên của một mỏ vàng ở Guiana thuộc Pháp đã ghi nhận “tỷ lệ tấn công cao đáng kinh ngạc” ở những người được tiêm chủng đầy đủ vắc-xin Pfizer, vì 60% những người được tiêm chủng đầy đủ bị nhiễm bệnh, so với 75% ở những người thợ mỏ chưa được tiêm chủng mà không có tiền sử nhiễm trùng. Các nhà sản xuất Sputnik V tuyên bố rằng nó "có hiệu quả cao" chống lại các biến thể bao gồm gamma, nhưng một nghiên cứu được công bố vào tháng 7 xem xét các phản ứng của kháng thể cho thấy hoạt động trung hòa chống lại gamma và các biến thể khác đã giảm.

Delta

Một biến thể mà WHO quan tâm hiện đang chiếm ưu thế ở châu Âu và Mỹ, Delta tiếp tục thúc đẩy sự gia tăng mạnh ở hầu hết các nước châu Á bao gồm Bangladesh, Iran, Iraq, Nhật Bản, Kazakhstan, Malaysia, Myanmar, Pakistan, Hàn Quốc, Thái Lan và Việt Nam cũng như ở Ấn Độ, nơi nó được xác định lần đầu tiên vào tháng 10 năm 2020.

Delta là biến thể SARS-CoV-2 dễ lây truyền nhất được phát hiện cho đến nay: nhiều hơn 60% so với biến thể alpha. Các nhà nghiên cứu đã mô tả nó như một phiên bản "cải tiến" của biến thể alpha nhờ một đột biến khiến nó dễ lây nhiễm hơn trong đường thở. Điều này có nghĩa là số lượng vi rút trong người bị nhiễm tăng lên khiến họ có thể thải nhiều vi rút hơn vào không khí và một nghiên cứu (chưa được công bố-preprint) kết luận rằng những người bị nhiễm có tải lượng vi rút cao hơn 1260 lần so với những người bị nhiễm SARS-CoV- loại hoang dã. Một mối quan tâm khác là nếu biến thể delta lây nhiễm tốt hơn vào các tế bào đường thở của con người, thì mọi người có thể bị nhiễm bệnh sau khi tiếp xúc ít hơn.

Dữ liệu cho đến nay là tích cực về các loại vắc xin hiện có: nghiên cứu cho thấy hiệu quả của vắc xin là 67% với vắc xin Oxford-AstraZeneca và 88% với vắc xin Pfizer-BioNTech chống lại bệnh delta, trong khi các nhà sản xuất Sputnik V tuyên bố rằng hiệu quả chống lại nó là 90%.

Một sự phát triển khác là sự xuất hiện của delta với đột biến protein tăng đột biến K417N, được gọi là delta plus. Tính đến ngày 23 tháng 7, Anh đã báo cáo 45 trường hợp của biến thể này. Colin Angus, nhà phân tích và điều chỉnh chính sách y tế cộng đồng, nói với Washington Post rằng các trường hợp mắc bệnh delta plus chủ yếu xảy ra ở những người trẻ tuổi nhưng dữ liệu sơ bộ cho thấy kháng thể từ những người được tiêm chủng vẫn có hiệu quả chống lại biến thể này.

Eta

Các trường hợp của biến thể eta đã xuất hiện ở 72 quốc gia bao gồm Nigeria và Vương quốc Anh, nơi nó được phát hiện lần đầu tiên vào tháng 12 năm 2020. Người ta biết rất ít về eta, mặc dù CDC nói rằng nó có khả năng làm giảm khả năng trung hòa của một số kháng thể đơn dòng. phương pháp điều trị và huyết tương dưỡng bệnh. WHO đã tuyên bố đây là một "biến thể được quan tâm", mức cảnh báo cấp hai của nó.

Iota

Như với eta, ít thông tin về biến thể iota, được xác định lần đầu tiên ở Thành phố New York, Hoa Kỳ, vào tháng 11 năm 2020. Cho đến nay, nó đã được báo cáo ở 53 quốc gia và CDC nói rằng nó có độ nhạy cảm thấp hơn với điều trị bằng kháng thể đơn dòng bamlanivimab kết hợp etesevimab . Điều này đủ để WHO tuyên bố nó là một biến thể được quan tâm.

Kappa

Được ghi nhận lần đầu tiên ở Ấn Độ vào tháng 10 năm 2020, kappa cũng được coi là một biến thể được WHO quan tâm. CDC nói rằng biến thể này có thể làm giảm tiềm năng trung hòa của một số phương pháp điều trị bằng kháng thể đơn dòng. Nó đã được báo cáo ở 55 quốc gia.

Lambda

Lần đầu tiên được xác định ở Peru vào tháng 12 năm 2020, lambda trở thành biến thể thống trị trong vòng ba tháng, chiếm 80% tổng số trường hợp. Sự nhanh chóng và sự hiện diện của các đột biến có thể ảnh hưởng đến khả năng lây truyền và hiệu quả của kháng thể đã khiến nó trở thành một biến thể được WHO quan tâm. Nó đã được phát hiện ở 41 quốc gia nhưng vẫn chưa vượt trội hơn bất kỳ biến thể nào nổi trội hơn.

Không có nghiên cứu đánh giá ngang hàng nào về lambda đã được thực hiện, nhưng các nghiên cứu trước khi in sơ bộ chỉ ra một số giảm tác dụng trung hòa kháng thể từ vắc xin CoronaVac (Sinovac), 18 cũng như Pfizer và Moderna, mặc dù các nhà nghiên cứu nói rằng họ tin tưởng rằng hai loại vắc xin sau sẽ vẫn còn bảo vệ. 19

Không có nhận xét nào: