RFI - Công luận thế giới tiếp tục quan tâm đến cuộc chiến chống bauxite của Đại Tướng Võ Nguyên Giáp

...
"Trả lời phỏng vấn của Ban Việt ngữ RFI, giáo sư Thayer nhận định :
Từ khi tướng Giáp về hưu cách đây hai thập niên, ông vẫn phục vụ đất nước Việt Nam trong tư cách một trung thần, đóng góp ý kiến trên nhiều vấn đề hệ trọng. Ông Giáp đã từng than phiền về việc sử dụng các cơ quan tình báo không đúng chỗ. Việc ông can thiệp hiện nay trên vấn đề bauxite nằm trong truyền thống đáng kính của các nhà lãnh đạo về hưu, nêu lên quan điểm của mình một cách ''mạnh bạo và không thiên kiến''.
Ông Giáp đã gởi ít nhất là 3 bức thư ngỏ đến giới lãnh đạo Việt Nam về vấn đề bauxite. Rõ ràng là ông phản ánh quan điểm những nguời thân cận với ông, vốn rất quan ngại trước tác hại về mặt kinh tế, môi trường và an ninh quốc gia khi chính phủ giao hợp đồng khai thác bauxite cho phiá Trung Quốc.
Trong thời gian gần đây, các nhân tố tiến bộ tại Việt Nam từng ủng hộ cựu thủ tướng Võ Văn Kiệt và những nhận định phê phán thẳng thắn của ông về chính sách nhà nước. Chẳng may là ông Võ văn Kiệt đã qua đời, vì thế giới cải tổ ở Việt Nam mất đi tiếng nói của người đàn anh uy tín nhất của họ.
Tướng Giáp hiện nay cho thấy là ông vẫn còn rất minh mẫn và ông cũng rất hiểu là uy tín của ông rất cần thiết để cho ý kiến của những người chống đối chính sách bauxite hiện nay đuợc lắng nghe.
Đối với giáo sư Thayer, quyết định của can thiệp của Tướng Giáp là một hậu thuẫn tốt cho những người lo ngại trước tác hại tiếm tàng của kế hoạch khai thác bauxite tại Việt Nam.
Hiển nhiên là có rất đông đảo người thấu hiểu vấn đề trong giới khoa học gia, giới nghiên cứu môi trường, các nhà kinh tế.v.v... Họ rất bức xúc trước chính sách khai thác bauxite của chính phủ, và sự can thiệp của Tướng Giáp đã mang lại thêm tính chính đáng cho nhũng ai muốn nêu lên quan điểm của mình. Với công trạng và uy tín vốn có của ông, khó có thể gạt bỏ ý kiến của Tướng Giáp qua một bên.
Giải thích về thái độ kiên quyết xúc tiến kế hoạch bauxite của thủ tướng Việt Nam Nguyễn Tấn Dũng, giáo sư Thayer ghi nhận :
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã cho thấy ông là một lãnh đạo cương quyết, không phản ứng nhẹ nhàng trước các lời chỉ trích, phản đối mặc dù ông là một người có tiếng là cải tổ. Thủ tướng Dũng đã đặt uy tín của mình lên bàn cân khi khuyến khích đầu tư của Trung Quốc vào Việt Nam và cổ vũ cho việc khai thác bauxite. Bộ Chính trị đảng Cộng sản Việt Nam cũng vậy. Và chắc chắn là những đồng chí trong đảng của thủ tướng Dũng đã gây sức ép để ông giữ thái độ cứng rắn. Tuy nhiên dù kiên quyết, nhưng thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng không hoàn toàn cứng ngắt. Ông đã đề cử một phó thủ tướng để xử lý vấn đề này.
Từ khi Tướng Giáp quyết định dấn thân vào hồ sơ bauxite, công luận quốc tế đã càng lúc càng được đánh động, đặc biệt là cộng đồng các quốc gia và định chế từ trước đến nay vẫn tài trợ cho công cuộc phát triển Việt Nam. Theo giáo sư Thayer, do quy mô to lớn của kế hoạch bauxite, chính quyền Việt Nam cần phải nhờ đến tài trợ từ bên ngoài, do đó sẽ phải lưu tâm đến các khuyến cáo trên hồ sơ này :
Bây giờ thì các chính phủ nước ngoài, các cơ quan viện trợ của họ cũng như các định chế tài chính quốc tế đã thấy các vấn đề mà việc khai thác bauxite đặt ra, và họ sẽ nêu lên mối quan ngại khi thảo luận với lãnh đạo Việt Nam. Mỏ bauxite là một đề án dài hạn có tầm quan trọng chiến lược đối với Việt Nam. Để khai thác bauxite Việt Nam cần những khoản tài chính rất to lớn, cho nên chính quyền Việt Nam sẽ phải lưu ý đến quan điểm các nhà tài trợ nước ngoài."
...