"Từ cuối năm 2008 cho đến nay, sự kiện khai thác bauxite ở Dak Nông, Lâm Đồng đã gây ra nhiều phản ứng và làn sóng phản đối, lo âu, quan tâm, từ nhiều tầng lớp xã hội, trong và ngoài nước, trên các lãnh vực môi sinh, văn hóa bản địa, lợi ích kinh tế, an ninh khu vực ...
Qua những phản ứng này, mà chính phủ có lẽ cũng không ngờ và dự kiến trước, nên chính phủ và công ty chủ đạo là Công ty than và khoáng sản Việt Nam dự định mở một hội thảo với chủ đích là trấn an dư luận với các thông tin được công bố, với sự tham gia của các chuyên gia, các công ty nhôm nước ngoài, các nhà đầu tư và hội đoàn trong nước.
Nhưng những sự cố trên sẽ không xảy ra và không cần thiết, nếu như quá trình thẩm định, thiết kế, thành lập dự án khai thác rất đồ sộ ở Tây Nguyên được thực hiện
(a) một cách trong suốt, không vội vã và đúng theo luật môi trường, đủ tiêu chuẩn và đạt được sự đồng thuận trước khi
(b) được đưa đấu thầu công khai để thực hiện dự án.
Cả hai điều kiện trên đều đã không được đáp ứng, và như chúng ta biết, dự án đã được khởi công, bất chấp công luận, với công ty Trung Quốc Chalco đứng ra xây dựng nhà máy khai thác bauxite luyện aluminia ở Tây Nguyên.
Sự kiện xảy ra ở Việt Nam cũng tương tự như sự kiện xảy ra gần đây ở nước Timor Leste (Đông Timor) trong khu vực, với hợp đồng xây nhà máy phát điện chạy bằng dầu thô do một công ty Trung Quốc thực hiện.
Ngày 17 tháng 3, 2009, tổng thống Đông Timor, Jose Ramos Horta, sau khi tường trình quốc hội, đã ra lệnh ngừng hợp đồng xây nhà máy phát điện chạy dầu thô với công nghệ lạc hậu mà Trung Quốc muốn chở toàn bộ qua, mà ngay chính Trung Quốc cũng coi là có hiệu suất thấp và ô nhiễm cao.
Trung Quốc muốn canh tân nhà máy mình bằng cách chở 'sắt vụn' qua các nước khác.
Trung Quốc và Đông Timor là hai nước có quan hệ ngoại giao rất thân thiện từ nhiều năm. Trung Quốc là nước đã từng ủng hộ Phong trào đấu tranh giành độc lập của người dân Đông Timor và là nước đầu tiên công nhận nhà nước Đông Timor năm 2002. Trung Quốc viện trợ xây dinh tổng thống và dinh thự lớn nhất ở Dili (thủ đô Đông Timor) cho bộ Ngoại giao Đông Timor, viện trợ và cung cấp mọi thứ từ thực phẩm đến quân trang. Ngoài mỏ khí đốt và dầu lớn nhất (Greater Sunrise) mà Timor và Úc chia sẻ ở vùng biển Timor (Timor Sea) thì các công ty Trung Quốc đang cùng Timor thăm dò chung quanh nước này các mỏ dầu khí khác.
Vì sự quan hệ mật thiết giữa Trung Quốc và Đông Timor từ nhiều năm, cũng không lạ gì mà chính phủ của thủ tướng Xanana Gusmao đã ký hợp đồng 375 triệu USD một cách rất nhanh chóng, vào giữa tháng 6-2008, sau một thời gian ba tuần lễ kể cả đánh giá tác động môi trường, xây nhà máy phát điện ở Hera, cạnh Dili. Tuy nhiên các tổ chức phi chính phủ như La'o Hamutuk và các nghị sĩ đối lập đã phản đối vì tác động môi trường quá xấu, không trong suốt, vội vã trong đấu thầu và nhà máy dùng dầu thô nặng nên không thể dùng dầu khai thác được của chính Đông Timor. Họ mang vấn đề ra quốc hội và đưa ra toà án hiến pháp vì chính phủ dùng số tiền 590 triệu US cho dự án từ quỹ Petroleum Fund (quỹ quốc gia từ nguồn lợi dầu khí được thiết lập để tránh sự chi tiêu quá đáng của chính phủ vào ngân sách và được dùng để đầu tư) quá số tiền cho phép mỗi năm của quỹ. Toà xử chính phủ vi phạm luật. Dự án vì thế bị bãi bỏ.
Tổng thống Đông Timor khiển trách những người trách nhiệm vì muốn giá rẻ (nhưng thật ra thiệt hại và sự trả giá sẽ đắt hơn về lâu dài với công nghệ lỗi thời) và ký hợp đồng vội vã, không đúng luật và không trong suốt trong quá trình thiết lập nhà máy điện."
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét